Een internationale Beweging voor democratische controle op de financiële markten en hun instellingen
Voor een samenbundeling van het verzet tegen het neoliberalisme
De "Internationale Beweging ATTAC" werd opgericht te Parijs tijdens een internationale bijeenkomst, samengeroepen door de Franse vereniging ATTAC (1) op 11 en 12 december 1998. Naast een tiental landen uit Afrika, Latijns-Amerika, Azië en Europa waren ook verschillende netwerken of cöordinaties vertegenwoordigd (2). Dit was slechts een eerste werkvergadering met een beperkte doelstelling : nagaan hoe de perspectieven voor samenwerking en gemeenschappelijke acties er voor 1999 uitzien, om daarna duidelijke voorstellen te doen aan het geheel van de geïnteresseerde verenigingen.
Deze bijeenkomst was een eerste, uiterst positieve, gelegenheid om gemeenschappelijke contacten te leggen. Er werd veel informatie uitgewisseld tussen de delegaties, wat ons heeft toegelaten om het algemeen kader van onze actie duidelijker te omschrijven en een aantal concrete voorstellen te doen. De delegaties die op de bijeenkomst van december 1998 aanwezig waren hebben er daarna in hun landen van afkomst over gediscussieerd en ons hun engagement bevestigd. Deze engagementen willen wij u vandaag voorstellen in deze tekst die naar alle organisaties, netwerken en personen werd verstuurd waarmee wij sinds de oprichting van onze vereniging contact hebben gehad.
I. Drie doelstellingen
Op de bijeenkomst van december 1998 werden drie doelstellingen vastgelegd :
1 - De oprichting van de Internationale Beweging ATTAC - "Internationale Beweging voor democratische controle op de financiële markten en hun instellingen". Het ontwerp van platform van deze internationale beweging werd tijdens de vergadering zelf besproken en geamendeerd, waarna een werkgroep er in de loop van december 1998 de laatste hand aan gelegd heeft. We leggen er de nadruk op dat dit platform zowel ondertekend kan worden door de organisaties die lid willen worden van de Beweging als door deze die er regelmatig willen mee samenwerken zonder onmiddellijk toe te willen treden.
2 - De uitbreiding van de reeds begonnen politiek om de samenwerking van de netwerken, die elk op hun niveau strijden tegen het neoliberaal beleid en zijn gevolgen, te stimuleren. Ieder initiatief moet op die manier de gelegenheid vormen om de banden tussen deze netwerken te versterken om te komen tot een eengemaakte, cumulatieve dynamiek op lange termijn. Dit was het geval eind januari 1999 bij het initiatief van het "Andere Davos", dat door verschillende netwerken samen georganiseerd werd. Deze dynamiek zal versterkt worden tijdens de internationale conferentie die zal plaatsvinden te Parijs van 24 tot 26 juni 1999, waar wij actief zullen aan deelnemen.
3 - De door iedereen aangevoelde noodzaak om nog meer samen te discussiëren en op een efficiëntere manier te informeren. Het gaat hier zowel om de noodzaak om ons begrip van een snel veranderende internationale situatie te verbeteren als om het verduidelijken van alternatieven en het informeren, om op die manier de sociale bewegingen werkmiddelen aan te bieden.
II. De internationale beweging
De bijeenkomst van december 1998 heeft akte genomen van de dynamiek die zich op het internationaal vlak ontwikkelt. In verschillende landen (3) worden naar het voorbeeld van ATTAC-Frankrijk organisaties opgericht, ieder met hun eigen nationale kenmerken. Anderzijds komt er een regelmatige samenwerking tot stand met andere bewegingen die zich verzetten tegen het neoliberale beleid en zijn sociale en milieugevolgen.
De oprichting van de Internationale Beweging voor democratische controle op de financiële markten en hun instellingen" wil een antwoord bieden op deze dynamiek. Met als referentie de hier bijgevoegde platformtekst werd zij opgericht in de vorm van een netwerk, zonder hiërarchische” structuren noch een welbepaald geografisch centrum”. De beweging is pluralistisch, wordt verrijkt met de verscheidenheid van haar samenstellende delen en geeft voorrang aan de gemeenschappelijke actie, zonder dat daardoor de handelingsvrijheid van de leden beperkt wordt. Zij wil de tussenkomsten van alle partners die zich achter dit platform scharen op het internationale vlak versterken, samenbrengen en coördineren. Bovendien wil zij de samenwerking met alle andere netwerken die dezelfde doelstellingen nastreven nauwer aanhalen.
Onze internationale beweging moet de talrijke en verschillende partners, uit verschillende landen en delen van de wereld, met elkaar kunnen verbinden : coördinaties en samenwerkingsverbanden, vakbonden, solidariteitscomités, verenigingen en NGO’s, netwerken van organisaties en individuen, persorganen en onderzoeksinstellingen... Een dergelijke taak kan niet door een centraal secretariaat (die zou te zware financiële eisen stellen en zou in tegenstelling zijn met onze democratische opstelling) noch via de klassieke communicatiemiddelen (die te veel tijd vergen en te duur zijn) verwezenlijkt worden.
Daarom, en om praktische redenen, moeten wij gebruik maken van de mogelijkheden van elektronische post en het Internet. We weten dat sommige van onze partners geen toegang hebben tot het Internet. In de mate van het mogelijke zullen wij met hen communiceren via de klassieke post; maar in de huidige omstandigheden kunnen wij dit niet op een regelmatige basis doen. Het zal dus nodig zijn dat onze partners die met het Internet verbonden zijn, in ieder land degenen die dat niet zijn van hun communicatiemogelijkheden gebruik laten maken .
III. De samenbundeling van netwerken
Het vraagstuk van de belasting van het kapitaal en van de democratische controle op de financiële markten heeft sinds de crisis die in juli 1997 opengebarsten is, aan belang gewonnen. Maar zoals duidelijk gebleken is tijdens de bijeenkomst van december 1998, richt het verzet in de verschillende landen en delen van de wereld tegen het neoliberale beleid zich op verschillende doelen en zijn de prioriteiten niet altijd dezelfde : structurele aanpassingsprogramma’s van het IMF, de last van de openbare of de private schuld, het tot stand brengen van internationale akkoorden zoals ALENA of MAI, WTO, ongelijke ruil tussen Noord en Zuid, enz.
Onze internationale beweging heeft niet de ambitie om zich in de plaats te stellen van deze verscheidenheid. Zij wenst samen te werken met de bestaande netwerken om de bundeling van de democratische mobilisatie van de volkeren en de burgers te bevorderen. Het is slechts door een dergelijke bundeling dat wij onze verzetsmogelijkheden en alternatieven tegen de neoliberale globalisering” zullen kunnen uitdrukken en de loop van de mondialisering zullen kunnen keren. De conferentie van 24, 25 en 26 juni is voor ons een belangrijke stap in deze richting.
IV. Collectieve reflexie en actieve informatie
Nog breder informeren en op een collectievere manier standpunten ontwikkelen : tijdens de bijeenkomst van december 1998 kwam deze dubbele bekommernis sterk tot uiting. We moeten inderdaad vooruit gaan zowel op het vlak van de analyse (bijvoorbeeld over de ontwikkeling van de internationale financiële structuren) als van het bepalen van alternatieven. Wij moeten ook een bijdrage leveren tot een betere informatie van de openbare opinie en betere middelen verstrekken aan de sociale bewegingen. Tijdens de bijeenkomst werden een ganse reeks thema’s aangereikt die in de komende periode besproken moeten worden en waarop wij later zullen terugkomen.
Informatie en standpunten ontwikkelen : ATTAC-Frankrijk is zeer gevoelig voor deze actieterreinen omdat een aantal persorganen medeoprichters zijn en omdat zij een wetenschappelijke raad heeft opgericht. Het gaat om het ontwikkelen van onze mogelijkheden tot tegen-expertise, tegen de heersende stellingen.
In dit perspectief worden er in verschillende landen contacten gelegd met publicaties, universiteiten of met buiten-universitaire instellingen die het onderzoek en de kennis ten dienste willen stellen van de sociale bewegingen. Het internationale netwerk dat wij tot stand brengen en het gebruik van Internet moeten deze taak vergemakkelijken.
Wij komen later terug op de thema’s die voorgesteld werden tijdens de bijeenkomst van december 1998. In bijlage vindt u een overzicht van het werk dat door het wetenschappelijk comité van ATTAC-Frankrijk gestart werd.
De bijeenkomst van december 1998 heeft een aantal perspectieven geopend. De toekomst van de Internationale Beweging voor democratische controle op de financiële markten en hun instellingen" ligt vanaf nu bij ieder van ons.
De internationale groep ATTAC (Frankrijk)
(1) ATTAC (Association pour une Taxation des Transactions Financières d'Aide aux Citoyens - Vereniging voor een belasting van de financiële transacties voor hulp aan de burgers) werd in juni 1998 opgericht door een aantal persorganen, vakbonden, verenigingen en personen. Zeven maanden na haar oprichting telt zij ook 6.000 individuele leden. De meesten onder u kennen ons reeds, maar indien nodig kunnen we u diverse documenten opsturen - die u trouwens ook op onze website <http://attac.org> kunt raadplegen.
(2) Op de vergadering van 11 en 12 december 1998 waren de volgende landen aanwezig : Brazilië, Mexico, Zuid-Korea, de Filippijnen, Senegal, België, Italië, Zwitserland, Finland, Frankrijk... alsook Action mondiale des Peuples, de Coordination contre l'AMI, Forum des alternatives, het Saprin-netwerk. Ten gevolge van communicatievertragingen of omwille van praktische belemmeringen konden Maleisië, Marokko, Rusland en een van de vertegenwoordigers van de Filippijnen niet aan de bijeenkomst deelnemen.
(3) Dit is het geval in België, Brazilië, Canada en Québec, Zuid-Korea, Spanje, Italië, Zwitserland....
Dit document heeft twee bijlagen :
- het e-mailadres : <transattac@attac.org>
- de wetenschappelijke raad van ATTAC : <cs@attac.org>
BIJLAGE : <transattac@attac.org>
Voor de globale communicaties van onze internationale beweging werd een speciaal e-mail adres voorbehouden : <transattac@attac.org>
Dit adres moet onze samenwerking vergemakkelijken, het is dus niet voor iedereen toegankelijk. Alleen de op de lijst opgenomen partners van onze beweging kunnen via <transattac@attac.org> berichten versturen en ontvangen. Ieder bericht dat op dit adres toekomt wordt onmiddellijk doorgestuurd naar alle op de lijst opgenomen partners. Voor de berichten die bestemd zijn voor het ganse netwerk betekent dit een snelle communicatie en een enorme besparing qua middelen Bovendien krijgen onze relaties hierdoor een grote democratische doorzichtigheid.
Wij stellen ook de e-mailadressen van de partners van onze beweging ter beschikking, waardoor "horizontale", bilaterale of multilaterale uitwisselingen mogelijk worden van berichten die niet voor iedereen bestemd zijn.
Om de werking van deze manier van communiceren te vergemakkelijken, zou het goed zijn dat er in ieder land (of in ieder internationaal netwerk dat met ATTAC verbonden is) één e-mailadres dienst doet als collectieve postbus.
Zo heeft bijvoorbeeld in Frankrijk, de internationale werkgroep ATTAC als collectief adres <inter@attac.org>. Allerlei boodschappen kunnen hierop geplaatst worden (daarvoor is het niet nodig om op een lijst te staan), die automatisch doorgestuurd worden aan alle leden van de werkgroep (ten minste aan degenen die toegang hebben tot e-mail), en aan het secretariaat van ATTAC (en dus ook aan het bureau van de vereniging). Naast praktische efficiëntie, biedt dit systeem het democratisch voordeel dat alle betrokken personen onmiddellijk de informatie delen.
Daarnaast gebruikt ieder lid van de internationale groep, in het kader van zijn bijzondere verantwoordelijkheden (met name de band met deze of gene groep in een bepaald land...) zijn eigen e-mailadres voor berichten die slechts voor zijn directe partners bestemd zijn.
Tenslotte heeft ATTAC-Frankrijk een ganse reeks informatie- en communicatiekanalen uitgebouwd. Bepaalde e-mailadressen zijn bestemd voor een open uitwisseling van berichten (in tegenstelling tot <transattac@attacorg> dat voorbehouden is voor onze "interne" communicatie, om de efficiëntie van onze samenwerking te verzekeren). Websites met documentatie in verschillende talen bevinden zich op het Internet, naast links met de diverse nationale sites van de leden van de Internationale Beweging ATTAC. Een nota met informatie terzake zal later verspreid worden.
BIJLAGE : De wetenschappelijke raad van ATTAC
cs@attac.org
De wetenschappelijke raad heeft als opdracht informatie te leveren over alle aspecten van de financiële sfeer en deze te verspreiden, om aldus allerlei acties te bevorderen en te voeren met als doel de burgers opnieuw de macht te laten heroveren die de financiële sfeer uitoefent over het politieke, economische, sociale en culturele leven over de ganse wereld.
De wetenschappelijke raad is een levendige groep van personen die deelnemen aan openbare bijeenkomsten en andere manifestaties. Er kunnen thematische dossiers opgesteld worden ter ondersteuning van bepaalde manifestaties. Het geheel van deze dossiers zal moeten uitgroeien tot een belangrijke documentatiebasis
Grondige studies op langere termijn moeten de standpunten verduidelijken en de toenaderingspogingen met de organisaties die het platform ondertekenen van informatie voorzien. Het is een permanente en geconcerteerde reflexie en een internationale coördinatie in werking.
De denkgroepen werden opgericht. Zij zijn met hun werkzaamheden begonnen in een intellectueel perspectief waaraan acties op het terrein moeten verbonden worden onder de vorm van concrete voorstellen die in wetsvoorstellen opgenomen kunnen worden en aan het parlement voorgelegd. De synergie van de denkgroepen bestaat erin dat zij in staat zijn om zich te verenigen om samen verder te gaan dan ieder afzonderlijk. De plaatselijke comités worden direct bij deze werkzaamheden betrokken.
Tot nog toe werden de volgende werkgroepen opgericht :
- Belasting op de deviezenmarkt
- Witwassen van geld en de belastingparadijzen
- Pensioenfondsen
- De toeëigening van levende organismen door private belangen
Dit is geen volledige lijst, andere groepen worden opgericht.
Platform Internationale beweging ATTAC
J Pier Martens