Og så var vi fire!

America Vera-Zavala frå Attac Sverige heldt ein fin tale som gjest på stiftingsmøtet til Attac Noreg 31. mai. Likevel hadde det snike seg inn ein feil i talen hennar. Kanskje var det den raske Attac-utviklinga i Norden som gjorde at ho kom i skade for å kunngjera at Attac no fanst i alle dei nordiske landa? Dessverre, godtfolk, inntil vidare har "ATTAC-informasjonen" ingenting å bringa av nytt frå Island og Færøyane. Men dei fire største nordiske landa er med, og kanskje vil America få rett i ettertid?

Du finn kontaktadresser og lenkjer til nettstadene til alle dei nordiske Attac-foreiningane på den norske hovudsida. Opplysningane nedanfor er stort sett henta frå dei fire nettstadene, som kanskje ikkje er heilt oppdaterte no i sommarferien.

I Danmark har Attac slått rot lokalt, og via attac.org får du eit overblikk over den danske Attac-verksemda. Ei rekkje tematiske eller organisatoriske arbeidsgrupper er i sving. Ifølgje eit førebels aktivitets- og debattforum for Attac Danmark blei det på eit landsseminar i Odense 19. mai oppnemnt eit landskoordineringsutval som skal førebu skipinga av den landsdekkjande foreininga Attac Danmark. Stiftinga skal etter planen skje 6.-7. oktober i år.

Attac Finland blei skipa 16. mai i år, og hadde frå starten av rundt 1000 medlemmer ifølgje oppslag i media. Eit styre på 21 personar er valt for å samordna og leia verksemda i Attac Finland, og foreininga har per dato eit trettitals lokale kontaktpersonar i alle delar av landet. Ei Attac-gruppe med om lag 40 medlemmer frå fire ulike parti er dessutan oppretta i den finske riksdagen.

Den norske Attac-foreininga har slutta seg til Essokampanjen. Attac Noreg planlegg dessutan støttemarkeringar for gjeldslette i Bergen, Oslo og Trondheim laurdag 21. juli i høve G8-møtet i Genova.

Attac Sverige var i juni ute med si eiga Attac-bok. Den svenske foreininga held fram med å tilby medlemmene kurs og anna skulering, og legg på nettsida òg til rette for synspunkt og tankar om Göteborg-hendingane frå dei nær 5000 medlemmene. Alle Attac-medlemmer som les svensk, vil stadig finna interessant stoff hjå Attac Sverige. For tida er den svenske nettstaden utan tvil den mest omfattande og stoffrike Attac-heimesida i Norden.

_____

Genova ei veke før G8

12/07 Genova - dagboksnotat

Av Laurent Jésover, redaktør av Attacs internasjonale nyheitsbrev på fransk

Medan dei ulike organisasjonane i Genova Sosiale Forum (GSF) no blir samde om korleis dei skal fylla gatene på fredeleg vis og avvikla arrangementa dei ulike dagane, avsluttar dei italienske styresmaktene veka med nok ein gong å demonstrera si eiga negative eller i beste fall lite framsynte holdning.

Vi beklagar for det første sterkt at foreldra til kameraten vår Fiorino Iantorno, representant for Attac Italia i GSF, i dag måtte oppleva at politiet dukka opp i sekstida om morgonen for å gjennomføra ei husundersøking. Sjølvsagt kasta dei bort tida. Det var ikkje tale om ein bombeverkstad på kjøkkenet, ein rakett på toalettet eller løyning av våpen på guterommet. Med mindre oppbevaring av flygeblad og telefonnummer skal reknast som brotsverk, så fanst det ikkje eit reelt grunnlag for denne aksjonen.

For det andre har vi fått vita at ein austerrikar er blitt avvist ved grensa, ifølgje ei nettpublisert kunngjering: "I dag 11. juli, ved grensepasseringa Chiasso/Brodega, blei ein austerriksk aktivist og tre tyskarar stansa i bilen dei reiste i. Namnet til austerrikaren fanst på ei eller anna mystisk liste over uønskte personar, og han fekk eit stempel i passet og eit dokument frå det italienske innanriksdepartementet som forkynte at han var avvist "i samsvar med føresegnene i artikkel 4 pkt 6 i lov nr. 40/98". Han fekk ikkje svar då han spurde kva slags liste over uønskte personar det var tale om. Kjelde/forfattar: C.S.O.A Il Mulino Publisert på Internett onsdag 11. juli 2001."

Vi må ikkje bli paranoide. Likevel synest det å vera klart at taktikken til det italienske politiet nettopp er å irritera og provosera. No er det difor på tide at dei glupe strategane i politileiinga byrjar ei verkeleg evaluering av konsekvensane av politiet sine handlingar. Atmosfæren av mistanke og mistillit som no oppstår, er lite gunstig med tanke på organisering og mottak av fleire titusen menneske i neste veke. Om det då ikkje er noko meir machiavellisk som er på gang frå politiet si side. Dei personane som er blinka ut av politiet, er nemleg ikkje slike som kan forstyrra offentleg ro og orden ved å utløysa valdelege handlingar. Anten er det verkeleg slik at politiet er dårleg informert, eller så har dei eit anna mål dei vil oppnå. Men i det siste tilfellet har dei ikkje forstått kva evne vi har til å informera, og betydninga av særleg dei alternative media i så måte er for lengst dokumentert.

I Batisti-gata i Genova blir det forresten i skrivande stund oppretta eit mediesenter som vil gi høve til å kommunisera med alle dei trykte media og etermedia som særskilt nyttar seg av Internett som kanal. I kveld byrjar òg telta i senteret til motkreftene å bli reiste på parkeringsplassen nedst på den store avenyen som går frå Brignole-stasjonen til sjøsida. Dette senteret ligg heilt inntil hovudkvarteret til ordensstyrkane. Det går knapt an å visa ei opnare holdning overfor styresmaktene, og den fysiske plasseringa markerer dessutan at vi ganske enkelt vil gjera bruk av rettane våre.

Dersom politiet ikkje kan garantera rettane våre, vil vi tidsnok få vita det. Inntil vidare held vi fram med å samordna oss. Dei siste bitane for dagane 20. og 21. juli fall til dømes på plass under eit langt møte som varte heilt til klokka sju på morgonkvisten.

20. juli startar med ei felles samling og eit felles demonstrasjonstog som går frå "motkrafts-senteret" til Brignole-stasjonen. Der, på Verdiplassen, blir det eit felles arrangement. Deretter deler toget seg mellom samlingspunkta og tiltaka som er avtala og planlagde på førehand. På sørsida av den raude sona vil ulike opne plassar (piazzaer) bli fylte opp av organisasjonar eller nærskylde grupper, inndelte etter typar av demonstrasjonsverksemd. Attac vil etter planen bli å finna på Danteplassen. Cobas, Tutte Bianche ["dei kvite draktene"] og Giovani Communisti går til byrjinga av 20. september-avenyen (Genovas svar på Champs Elysées) for å "skyva" på grensene til den raude sona. I nordvest vil ulike grupper gå til sperringane for å dekorera dei etter mønster av Berlinmuren og organisera "die-ins" framfor inngangane, G8-møtet sine "Checkpoint Charlie" I vest går eit tog av fagforeiningsfolk òg fram mot den raude sona. Ein reknar med at 20.000 personar, kanskje fleire, vil ta del i demonstrasjonane 20. juli.

Rørslene som er dei mest "aktive" på gateplan, har vedteke at det ikkje skal brukast nokon gjenstand som helst under demonstrasjonane som kan skada menneske, bygningar eller annan eigedom i byen. I tillegg kan dei vidgjetne Tutte Bianche, normalt kledde i kvite drakter under demonstrasjonane, komma til å gi avkall på draktene sine for å ikkje skilja seg ut og for å uttrykka einskap med dei andre rørslene, vår einskap.

21. juli fører mobiliseringa dagen før vidare, og meir enn 100.000 menneske vil truleg delta. Dagen blir avslutta med felles aksjonar på staden der ruta endar, i solidaritet med og sjølvsagt i tilknyting til det som skjedde dagen i førevegen.

Det dreiar seg altså ikkje om å mista hovudet, men tvert om å halda fram med å organisera seg og samordna aktivitetane. Dei første aksjonane til politiet har slått an tonen når det gjeld deira manglande vilje eller evne til å garantera rettane til alle samfunnsmedlemmene. Våre første handlingar, derimot, viser at vi kan opptre samla og i fellesskap skapa, om ikkje ei anna verd, så i alle fall dei framlegga som utan tvil kan føra oss mot målet, og ei evne til å hevda synspunkta våre.

Laurent Jésover

(Fleire opplysningar om dei ulike dagane og det som skjer i Genova, her òg foto frå byen, finn du på Genova-sidene på attac.org.)

_____

Internasjonalt på norsk

Dei fire internasjonale Attac-nyheitsbreva blei nyleg bedne om å presentera seg for dei nær 30 Attac-foreiningane verda over. Korleis fungerer dei, kva stoff bringar dei, og kva nytte kan foreiningane dra av dei? Dette er av allmenn interesse for abonnentane, så her gjengir eg presentasjonen av den norskspråklege lista:

""ATTAC-informasjonen": ein presentasjon

"ATTAC-informasjonen" er eit elektronisk månadsbrev som blir publisert med ca. tolv nummer i året på distribusjonslista attac-informasjonen@attac.org. På grunn av at det går lang tid mellom kvart månadsbrev, blir distribusjonslista òg nytta til å senda ut kortare meldingar med aktuelt stoff. Alle meldingane på lista blir distribuerte beinveges til dei 1207 (per 2. juli 2001) abonnentane. Talet på abonnentar aukar jamt og trutt.

Merk at jamvel om "ATTAC-informasjonen" er eit månadsbrev på norsk, så er det ikkje eit organ for Attac Noreg eller ei anna Attac-foreining. Føremålet med "ATTAC-informasjonen" er å skapa interesse for alle sider ved den internasjonale Attac-plattforma ved å retta søkjelyset på aktuelle saker som har eit samband til innhaldet i plattforma, og på Attacs arbeidsmåtar og konkrete engasjement. Forhold utan ei klar tilknyting til den internasjonale Attac-plattforma vil ikkje bli omtala i "ATTAC-informasjonen".

Den friviljuge redaktøren av "ATTAC-informasjonen" utarbeider månadsbreva og dei andre meldingane, i hovudsak på grunnlag av stoff frå Attac internasjonalt og frå Attacs partnarorganisasjonar, men òg etter tips frå abonnentane og dei nordiske Attac-foreiningane. Redigeringa av "ATTAC-informasjonen" skal ta rimeleg omsyn til målgruppa, som i hovudsak er norske, men òg svenske og danske Attac-interesserte. Tilgjengeleg og aktuelt stoff frå dei nordiske Attac-foreiningane har difor vore eit fast innslag på distribusjonslista, særleg frå januar 2001.

Redigeringa av "ATTAC-informasjonen" er fullt ut overlaten til den friviljuge redaktøren, men følgjer Attacs internasjonale redaktørplakat. Prinsippa i denne er svært enkle: Redaktøren skal formidla Attac-tekstar og referera Attacs handlingar, offisielle synspunkt og vurderingar, men skal ikkje opptre på vegner av ei eller fleire Attac-foreiningar. Redaktøren skal heller ikkje komma med oppfatningar om kva Attac internasjonalt eller ei bestemd Attac-foreining bør eller ikkje bør gjera eller meina.

Jamvel om "ATTAC-informasjonen" ikkje er ein offisiell informasjonskanal for den eine eller andre Attac-foreininga, så er lista eit direkte bidrag til Attacs internasjonale og offensive opplysningsverksemd. Månadsbrevet og dei andre meldingane inneheld mange typar stoff: erklæringar og pressemeldingar, artiklar og analysar (eller samandrag av slike) og referat frå møte og demonstrasjonar. Det kan dessutan bli sendt ut førehandsmelding om møte, konferansar og liknande som kan gi eit bidrag til opplysningsverksemda i Attac-rørsla.

"ATTAC-informasjonen" blir redigert uavhengig av dei tre andre internasjonale Attac-nyheitsbreva (på fransk, engelsk og spansk), sjølv om det finst ein del overlapping i stofftilfanget. Månadsbrevet på norsk nyttar i stor grad det franskspråklege nyheitsbrevet som kjelde. Dette blir gjort fordi mange i målgruppa les engelsk og gjerne abonnerer på det engelskspråklege nyheitsbrevet i tillegg, medan det er færre som les fransk og spansk.

Alle med Internett-tilgang kan enkelt melda seg på og av "ATTAC-informasjonen" på http://attac.org/indexno.htm eller http://attac.org/journalno.htm.

Tips til "ATTAC-informasjonen" er velkomne, anten dei kjem frå tillitsvalde i ei Attac-foreining eller frå vanlege medlemmer og sympatisørar. Oppgi all kontaktinformasjon, kjelder og anna, og send ei melding til informasjonen@attac.org. Alle tips blir vurderte på grunnlag av mellom anna Attacs internasjonale redaktørplakat og vanlege kjeldekritiske prinsipp."

_____

Fagrørsla vil ha valutaavgift

Internasjonalt er mange av fagrørsla sine organ positive til tanken om å innføra ei avgift på valutatransaksjonar. Til dømes støttar både Frie Faglege Internasjonale (FFI) og Den europeiske faglege samorganisasjonen (EFS) innføringa av ei Tobin-avgift. I april kom dette til uttrykk for FFIs del i ei erklæring i høve Washington-møtet til Pengefondet og Verdsbanken. Temaet for erklæringa var kampen mot dei aukande forskjellane globalt og dei nye trugsmåla som manglande stabilitet i finansmarknadene representerer.

EFS på si side har gått ut saman med dei to største faglege hovudsamanslutningane i Belgia i ei oppmoding til den belgiske regjeringa om å gjennomføra ein seriøs studie av Tobin-avgifta i andre halvår 2001, når Belgia har formannskapen i EU (meir om dette nedanfor).

Som mange av abonnentane kanskje hugsar, fortalde "ATTAC-informasjonen" januar 2001 om støtte til ei valutaavgift frå hovudsamanslutningar i andre land, nærare bestemt den amerikanske AFL-CIO og den tyske DGB, som 30. januar 2001 sende ut ei felles pressemelding om dette spørsmålet.

_____

Valutaavgift i EU?

Belgia overtok formannskapen i Den europeiske unionen 1. juli. Månaden før annonserte den politiske leiinga i landet at Tobin-avgifta var sett på dagsordenen for det kommande ministerrådsmøtet for EUs økonomi- og finansministrar. Det aktuelle Ecofin-møtet skal haldast i Liège i Belgia 22. og 23. september.

Dei siste åra har regjeringane i formannskapsland som Finland og Sverige (og til dels Frankrike) uttala seg nøytralt eller positivt om ei avgift på valutatransaksjonar, men avgifta er likevel aldri blitt sett på EUs politiske dagsorden. Den belgiske avgjerda er såleis eit viktig steg for å komma vidare i diskusjonane omkring ei "Tobin-sone" i EU.

Under økonom-høyringa som Attac, War on Want og Solidair skipa til i Europaparlamentet 27. juni i år, blei den belgiske avgjerda sjølvsagt helsa velkommen. Til dømes av jusprofessor Lieven Denys ved VUB-universitetet i Brussel, som avviste argumenta frå EU-kommisjonen om at ei valutaavgift er "uforeinleg" med EU-traktatane. Denys viste at ei slik avgift kan innførast i perfekt samsvar med artikkel 93 i traktaten om dei europeiske fellesskapane. Frå den politiske leiren framheva EU-parlamentsmedlem Glyn Ford at "det ikkje lenger finst intellektuelle eller tekniske argument mot ei innføring av ei avgift som gjer det mogleg å avgrensa valutaspekulasjonen, ein spekulasjon som øydelegg vilkåra for næringsverksemder og jamvel heile land".

Attac og dei andre organisasjonane som arbeider for ei valutaavgift, tek sikte på å samla mange tusen støttespelarar under Ecofin-møtet i Liège i september. EUs finansministrar skal altså ikkje få høve til å gløyma kva folkelege kjelder tanken om ei Tobin-avgift har sprunge frå.

Det er ikkje berre i Europa at Tobin-avgifta er eit innslag i dei politiske diskusjonane (mellom anna i Storbritannia, der 131 parlamentarikarar frå alle partia i Underhuset har støtta tanken). Også i Tyrkia og Argentina er valutaavgifta som finanspolitisk verkemiddel nyleg blitt aktualisert etter alvorlege finanskriser.

_____

Forslag mot finansdiktaturet

Dei sterke reaksjonane på dei omfattande børsverdi-inspirerte oppseiingane i det Frankrike-baserte næringsmiddelkonsernet Danone er omtala i tidlegare nummer av "ATTAC-informasjonen". Som ved mange andre boikott-oppmodingar har oppslutninga frå vanlege forbrukarar vore heller beskjeden, men medieomtalen og dei politiske ringverknadene på fransk riksplan var tidleg merkbare. Meiningsmålingar i landet viste at vanlege folk tok avstand frå Danones framferd, og saka kom snart på dagsordenen til den franske regjeringa.

Attac Frankrike nøydde seg ikkje med å slutta seg til oppmodinga frå dei Danone-tilsette om boikott etter at det økonomisk solide konsernet i april kunngjorde at dei ville kvitta seg med 1800 arbeidstakarar. Foreininga utarbeidde konkrete framlegg til korleis slike profittorienterte oppseiingar kan motverkast. Dokumentet, som blei lagt fram for den franske nasjonalforsamlinga 3. mai på eit møte mellom Attac, ei rekkje fagforeiningar og ei gruppe parlamentarikarar, finst komplett i ulike språkversjonar: fransk, tysk, spansk og italiensk.

Nedanfor finn du ein grovhogd kortversjon på norsk med eit utval av dei konkrete framlegga til Attac Frankrike. Fleire av dei kan truleg nyttast, med nødvendige tilpassingar, av Attac-foreiningar i andre land når liknande situasjonar oppstår der.

a) Ei innskjerping av arbeidsmiljølova (altså den franske, "Code du travail") er nødvendig, slik at berre økonomiske vanskar eller teknologiske endringar kan godtakast som oppseiingsgrunn. Uttrykket "økonomiske vanskar" må definerast, og arbeidsmiljølova må få ei føresegn som slår fast at lovstridige oppseiingsvedtak automatisk er ugyldige.

b) Plikta til å tilby omstillingstiltak ved oppseiingar av fleire tilsette må utvidast. Kravet om bedrifts- eller konsernintern omplassering og opplæring til nye oppgåver i verksemda må styrkjast, det same må stillingsvernet til den enkelte arbeidstakaren. I utrygge jobbsituasjonar må arbeidstakaren ha utvida tilgang til å fremja saka si for arbeidsretten. Det må stimulerast til arbeidsdeling. Dei tilsette må dessutan få offentleg støtte til å overta bedriftene sine om dei ønskjer det.

c) Ulike verkemiddel må nyttast for å gjera oppseiingar dyrare for bedriftene. Mellom anna må all offentleg støtte til økonomisk solide bedrifter falla bort dersom dei går til oppseiingar av tilsette. Utbetalt støtte må krevjast tilbakebetalt.

d) Arbeidstakarane må få nye rettar gjennom lovverket. Mellom anna skal ei oppseiing ikkje kunna iverksetjast før arbeidstakaren har fått tilstrekkeleg tid til å prøva gyldigheita av vedtaket for domstolane. Dei tilsette må gjennom bedriftsrådet ("comité d'entreprise" -- dei tilsette sitt tilsyns- og medbestemmingsorgan) få større innverknad. Bedriftsrådet må dessutan utvidast slik at arbeidstakarar hjå underleverandørar og andre verksemder som indirekte er avhengige av ei anna verksemd, blir representerte i bedriftsrådet til denne verksemda. Dessutan må alle arbeidstakarar få ein utvida rett til kunnskap om dei økonomiske og finansielle forholda i verksemda dei arbeider i.

e) Arbeidskontraktane må endrast, mellom anna for å gi ei betre avspegling av retten til ei stabil løn og til kontinuerleg opplæring, òg for arbeidstakarar som er mellombels ute av arbeidslivet.

_____

WTO-nytt

WTO-ministerkonferansen i Doha i Qatar nærmar seg. Mange medlemmer i dei nordiske Attac-foreiningane kan i månadene framover ha god nytte av WTO-ressurssida til det norske Rorg-samarbeidet: "På disse nettsidene forsøker vi å gi kortfattet og lettfattelig informasjon om WTO og ulike sider ved organisasjonens virksomhet, samt samle lenker til ytterlige informasjon for de som vil vite mer."

Kortnytt:

Medlemslanda i WTO er i det store og heile samde om dagsordenen for Qatar-møtet. Likevel er det mange stader liten entusiasme for ministerkonferansen i november, ikkje minst i dei av utviklingslanda som framleis er sterkt misnøgde med korleis resultata av Uruguayrunden (som leidde til opprettinga av WTO i 1995) har slått ut for deira del. På den andre sida står særleg USA, EU og Japan, som pressar på for ein ny forhandlingsrunde i WTO.

*

Emiratet Qatar slepper ikkje kven som helst inn før og under ministerkonferansen. Dei 4400 visuma blir utferda berre til personar som er akkrediterte for konferansen. Trass i dette (eller nett av den grunn) har emiratet høgtideleg erklært at "Qatar tillèt organiseringa av fredelege demonstrasjonar under konferansen". Så veit vi det.

*

WTO-sekretariatet legg opp til fleire møte mellom sekretariatet, friviljuge organisasjonar og eventuelt representantar for medlemslanda. Friviljuge organisasjonar som har offentleggjort studiar og rapportar om WTO og handelsspørsmål, blir inviterte til uformelle diskusjonar. Ein representant for WTO-sekretariatet forklarte at "vi vil at organisasjonane skal forstå dei indre mekanismane og teknikkane ved aktivitetane våre", og la til at "Qatar ikkje kan bli ein Seattle-reprise". Sekretariatet ser for seg at det i Doha blir halde daglege møte med "inviterte" friviljuge organisasjonar for å gjera det mogleg for dei å følgja utviklinga av konferansen. Det har likevel ikkje vore semje blant medlemslanda om innsynet utanverda skal få i forhandlingane eller om samarbeidet med det sivile samfunnet.

*

Skal investeringar inn i ein ny WTO-runde? EU har ivra for at investeringar skal på bordet i dei nye WTO-forhandlingane, og er støtta i dette synet av Sør-Korea, Chile, Sveits og Noreg. Imot dette synet står India og andre utviklingsland, til dømes Malaysia, Pakistan og Egypt. Dei meiner alle at dei eksisterande bilaterale avtalane er tilstrekkelege, og at WTO-regelverket ikkje må gi landa nye plikter på investeringsområdet.

_____

Redaksjonen avslutta 19. juli 2001.

"ATTAC-informasjonen" er eit månadsbrev som blir sendt ut på distribusjonslista med same namn. Det internasjonale Attac-nettverket har fire informasjonslister (på fransk, engelsk, spansk og norsk). Den norskspråklege lista var 3.7.2001 registrert med 1207 abonnentar (dvs. abonnementsadresser).

Det dreiar seg ganske enkelt om at vi i fellesskap krev tilbake makta over framtida til verda vår.